Sweet Sweetback's Baadasssss Song (1971)

  
Sweet Sweetback's Baadasssss Song (1971)
reżyseria: Melvin Van Peebles
scenariusz: Melvin Van Peebles
muzyka: Melvin Van Peebles, Earth Wind and Fire
czas trwania: 97 min

Kultowy film, który rozpoczął falę blaxploitation. Powszechnie uważany za pierwszy film z gatunku. Prawda jest jednak taka, że wcześniej powstało kilka filmów podchodzących pod klimat blaxploitation. Jednym z takich filmów był chociażby "The Black Klansman" z 1966. Nie będziemy jednak nad tym tematem rozważać gdyż jest on zbyt sporny ;)

"Sweet Sweetback's Baadasssss Song" jest filmem niezależnym który powstał prawie w całości dzięki jednej osobie. Melvin Van Peebles bo o nim mowa napisał scenariusz, był reżyserem, wydawcą, producentem, występował w filmie i skomponował muzykę...

Melvin Van Peebles jako Sweetback

Nakręcenie filmu nie było dla Melvina łatwe. Żadne studio nie chciało sfinansować jego pomysłu (nie zgadzali się na wyłącznie czarną obsadę...), dlatego sam musiał uzbierać pieniądze. Żeby ukończyć projekt otrzymał 50.000$ od... Billa Cosby. Zrealizowany w zaledwie 19 dni (!) film często był cenzurowany i zbierał negatywne opinie. Wśród czarnoskórej widowni był bardzo popularny. Doszło nawet do tego, że "Sweetback" był filmem obowiązkowym dla członków lewicowej grupy walczącej o prawa Afroamerykanów - Black Panther Party.

Muzykę jak już wspomniałem skomponował sam Melvin z racji na brak środków finansowych. Realizacją muzyki zajęła się mało wtedy znana grupa muzyczna Earth Wind and Fire znana obecnie głównie z przeboju September

Muzyka:

1. Sweetback Losing His Cherry (2:45)
2. Sweetback Getting It Uptight And Preaching It So Hard The Bourgeois Reggin Angels In Heaven Turn Around (5:00)
3. Come On Feet Do Your Thing (4:15)
4. Sweetback's Theme (7:36)
5. Hoppin' John (2:25)
6. Voices (0:11)
7. Mojo Woman (2:43)
8. Voices (0:15)
9. Sanra Z (3:47)
10. Voices (0:17)
11. Reggins Hanging On In There As Best They Can (2:58)
12. Voices (1:13)
13. Won't Bleed Me (2:41)
14. The Man Tries Running His Usual Game but Sweetback's Jones Is So Strong He Wastes the Hounds (Yeah! Yeah! and Besides That He Will Be Comin' Back Takin' Names and Collecting Dues) (4:25)

Warto zwrócić uwagę na nieoszczędność użycia słów w nazwie ostatniego utworu... ;)


Dość specyficzny soundtrack znalazł się na liście "MOJO 1000 - The Ultimate CD Buyers Guide" w kategorii soundtracks.

Początkowo film wyświetlany był w zaledwie dwóch kinach. Widzowie zafascynowani filmem, przychodzili na kilka seansów naraz! Ostatecznie film puszczany był w całym kraju zarabiającym tym samym ponad 15 mln $. Był to najbardziej kasowy niezależny film w 1972 roku. Z racji na dosłowność filmu, został on oznaczony jako film wyłącznie dla dorosłych (X rating). Melvin długo o tym fakcie pamiętał nagrywając po 25 latach album nazwany... X-Rated by an All-White Jury. Film został zadedykowany dla "Brothers and sisters who have had enough of the Man." The Man należy interpretować jako białego człowieka bądź system któremu sprzeciwiali się Afroamerykanie. W napisach początkowych widnieje napis: Starring: THE BLACK COMMUNITY podkreślając tym samym zamierzenia filmu. Na końcu filmu widzimy ostrzeżenie dla białych: "Watch out - a baad assss nigger is coming to collect some dues." Co oznacza, że zły czarnuch nadchodzi by odebrać swój dług... Ma facet jaja żeby tak zaryzykować w owych czasach.

Już sam początek filmu jest zaskakujący. Cofamy się bowiem do lat '40 kiedy 8-letni Sweetback trafia do burdelu gdzie opiekują się nim pracownice tego domu ;) Rola młodego Sweetback'a powierzona została synowi Melvina - Mariowi Van Peebles. Sweetback zajmuje się roznoszeniem ręczników po pokojach. W jednej z pierwszych scen dowiadujemy się o niezwykłym talencie jaki posiada Sweetback, mianowicie chodzi o... seks! Sweetback pokazuje swój talent mając zaledwie... 10 lat. W ten sposób już jako dorosły, Sweetback pracuje w burdelu biorąc udział w seksualnym show. 

Podczas jednego z show przychodzi policja (biała), która naciska na szefa Sweetback'a - Beetle'a (Simon Chuckster) by ten wydał podejrzanego o zabójstwo Afroamerykanina. Policja świadoma, że nikt z burdelu nie dopuścił się morderstwa prosi więc o "pożyczenie" jednego z pracowników na kilka dni przetrzymania w więzieniu jako podejrzanego aż cała sprawa ucichnie...  Beetle zgadza się na wydanie Sweetback'a. W drodze na komisariat policjanci zatrzymują członka Czarnych Panter zwanego Mu-Mu (Hubert Scales). Po drodze zatrzymują się by na pustkowiu skatować Mu-Mu, nie godzi się na to Sweetback, który odpłaca się tym samym dwóm białym policjantom. W tym momencie filmu zaczyna się niekończąca się ucieczka Sweetback'a, który przebiega więcej kilometrów niż Tom Hanks w filmie "Forrest Gump"...

Podczas długotrwałej ucieczki, Sweetback odwiedza swojego szefa chcąc dowiedzieć się dlaczego go wystawił (a tak przynajmniej mi się wydaję, pewnym być nie można z racji na pewną charakterystyczną cechę Sweetback'a - małomówność, przez cały film wymawia około 5 zdań... brak również jakichkolwiek odruchów mimicznych ;) ). Komiczna w tej scenie jest postać Beetle'a, który korzystał akurat z łazienki. Niejednokrotnie słyszymy również najbardziej charakterystyczne pytanie dla filmów blaxploitation: "Can you dig it??" :) Wychodząc od szefa, Sweetback napotyka na dwóch policjantów, którzy wypytują go o wydarzenia sprzed ucieczki. Gdy zauważają kajdanki jeden z nich idzie zadzwonić do komendanta, który ukrywając prawdę przed prasą zleca pozbycie się Sweetback'a. Ten jednak dzięki pomocy "braci" ucieka przed policjantami ponownie...

W zamian za to co Sweetback robi najlepiej udaje mu się pozbyć kajdanek. W tym czasie przesłuchiwany zostaje Beetle, w wyniku czego zostaje mocno okaleczony. Sweetback próbuje ukryć się u znajomego księdza (West Gale), temu jednak widocznie to nie pasuje.

Sweetback razem z Mu-Mu udają się w stronę Meksyku, po drodze jednak trafiają na teren organizacji przestępczej motocyklistów o nazwie Hells Angels. Tam Sweetback "pojedynkuje się" z liderką grupy, która pokazuje swoje umiejętności podnoszenia motocykla... Sweetback musiał pokazać co potrafi najlepiej dlatego na pytanie co potrafi najlepiej odpowiedział: "fuckin'" i wziął się do roboty...

Podekscytowana liderka grupy zgodziła się im pomóc w ucieczce, wcześniej jednak policji udało się ich namierzyć. Sweetback'owi udaje się zabić dwóch policjantów w dość nieprofesjonalnej scenie... Ranny Mu-Mu zostaje zabrany w bezpieczne miejsce dzięki pomocy Afroamerykanina w biało-czerwonym kasku... Sam Sweetback kontynuował uciekanie przez ulice, kanały stepy, itd... 

W pierwszej scenie kolejnego filmiku widać stereotypowe zachowanie policji względem Afroamerykanów. Policjanci dostali cynk gdzie ukrywa się Sweetback, wpadają do mieszkania, masakrują podejrzanego po czym padają słowa, które są kwintesencją stereotypu ;)
- To nie on
- Co z tego? 

Przez kolejne kilkanaście minut filmu ukazuje się nam zlepek scen o poszukiwaniu Sweetback'a, jego ucieczce i przeciwnościach losu, zostaje m.in. postrzelony ale dzięki maści z moczu i piasku od razu wraca mu zdrowie...

Pod koniec Sweetback zostaje namierzony a w ślad za nim ruszają psy (w sensie zwierzęta ;) ) Zakończenie filmu jest dość skromne. Sweetback zabija psy, ucieka dalej do Meksyku i przysięga przed sobą, że wróci by wyrównać rachunki...


Ciekawostki:
- Do zagrania roli Sweetback'a chętnych było kilka osób, żaden jednak się nie zdecydował z powodu małej ilości dialogów... nie wiedzieli jednak co tracą ponieważ sceny erotyczny były niesymulowane...
- Van Peebles nie miał kaskadera z racji na co scenę gdzie skakał z mostu musiał odegrać osobiście... 9 razy (!) zanim uzyskał zamierzony efekt
- Podczas jednej ze scen seksualnych Melvin zaraził się rzeżączką. Obrócił jednak los na swoją stronę i zgłosił po odszkodowanie za zachorowanie w pracy... Zdobyte pieniądze przeznaczył na film
- w scenie, w której przesłuchiwany był Beetle omyłkowo użyto prawdziwej broni, nikt jednak nie został ranny
- film był inspiracją dla wielu filmów m.in. "Baadasssss!" (2003) film dokumentalny o realizacji filmu "Sweetback" a także "Baadasssss Cinema" (2002) również dokument, opowiadający o historii blaxploitation  (przeczytaj więcej)